Konkurs: Co rozumiem przez idee Wolności, Odpowiedzialności i Obowiązku jako obywatelka/obywatel XXI wieku? 2021
Kto z nas jest naprawdę wolny? Chyba nie ma niczego takiego, jak absolutna wolność. Można sobie wyobrazić, że człowiek znajdujący się na bezludnej wyspie jest naprawdę wolny. Nikt mu nie każe rano wstać, iść do pracy albo do szkoły, odrobić jakieś zadania. Słowem, całkowita wolność! A jednak – nie może uciec z tej wyspy, więc jego czy jej wolność ma granice fizyczne? A jeśli chodzi o obowiązek, nasz człowiek ma obowiązki do siebie. Bez dachu nad głową noce i dni mogą stać się niewygodne albo nawet zagrażające życiu. Bez jedzenia i bez wody jego czy jej dni będą liczone. Tak więc widzimy, że nawet taka, prawie całkowita, wolność niesie z sobą odpowiedzialność. A z odpowiedzialnością przychodzą obowiązki.
Wolność jest blaskiem światła, które oświetla ciemność niewoli. A fizyka nas uczy, że światło składa się ze strumienia fal. A każda fala z kolei ma dwa składniki: pole magnetyczne i pole elektryczne. Tak samo wolność ma dwa nieusuwalne składniki: odpowiedzialność i obowiązek. A tutaj mamy zagadkę: odpowiedzialność i obowiązki nie potrzebują wolności! Niewolnikowi daje się obowiązki i on czy ona muszą je natychmiast wykonać, bo inaczej czeka ich kara. Ich jedyna odpowiedzialnością jest wykonać zadania bez pytań, bez wahania, bez żadnych humorów. Jak dajemy niewolnikowi nagle wolność…od razu sobie myśli: Czy ja muszę to dziś zrobić albo jutro albo za tydzień?? A po co mam to w ogóle robić? Już nie mam żadnych obowiązków! Dopiero potem zadaje sobie pytania: z czego ja będę żył? Gdzie ja będę mieszkać? I nagle ta wytęskniona wolność przynosi ze sobą coraz większe obowiązki i odpowiedzialność. I niejeden niewolnik, znajdując się w tej sytuacji, wraca do swego pana i wyciąga ręce po kajdany.
Wolność, Odpowiedzialność i Obowiązek są pojęcia, które każde pokolenie musi interpretować w swoim czasie i w swojej sytuacji światowej. Wszystko wokół nas się ciągle zmienia i te pojęcia, które były w pewnym stopniu proste do zrozumienia dla naszych ojców i dziadków, mogą teraz w XXI wieku wymagać głębokiego przemyślenia. Dookoła nas różne poglądy polityczne, socjalne, moralne i religijne stwarzają pola magnetyczne przyciągające do siebie młode rozumy i otwarte umysły. I zanim się poddamy tym siłom przyciągania, każdy z nas powinien mieć jasną i wyraźną odpowiedz na pytanie „czym dla mnie znaczą słowa Wolność, Odpowiedzialność i Obowiązek?”
Krzysztof Nowakowski
11/2021
